شب نهم از شب هاي متبرك و شب مناجات با قاضي الحاجات است و توبه در آن شب مقبول و دعا در آن مستجاب است. عبادت در اين شب، اجر صد و هفتاد سال عبادت را دارد. براي شب عرفه چند عمل وارد شده است:
1- دعايي كه با با اين عبارت آغاز مي شود، خوانده شود اَللّهُمَّ يا شاهِدَ كُلِّ نَجْوي وَ مَوْضِعَ كُلِّ شَكْوي وَ عالِمَ كُلِّ خَفِيَّةٍ وَ مُنْتَهي كُلِّ حاجَةٍ يا مُبْتَدِئاً كه روايت شده هر كس آن را در شب عرفه يا در شب هاي جمعه بخواند خداوند او را بيامرزد.
2- [به نقل كفعمي ] تسبيحات عشر را كه در اعمال روز عرفه آمده است را هزار مرتبه خوانده شود .
3- دعاء اللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّاَ وَ تَهَيَّاَ را كه در روز عرفه و شب و روز جمعه نيز وارد است، خوانده شود.
4- زيارت امام حسين عليه السلام .
اعمال روز عرفه
روز نهم روز عرفه و از اعياد عظيمه است اگرچه به اسم عيد ناميده نشده است . عرفه روزي است كه حق تعالي بندگان خويش را به عبادت و طاعت خود فرا خوانده و سفره هاي جُود و احسان خود را براي ايشان گسترانيده و شيطان در اين روز خوار و حقيرتر و رانده تر و خشمناك ترين اوقات خواهد داشت و روايت شده كه حضرت امام زين العابدين عليه السلام در روز عرفه صداي سائلي را شنيد كه از مردم تقاضاي كمك مي نمود. امام به او فرمود: واي بر تو آيا در اين روز از غير خدا تقاضا مي كني؟ حال آن كه در اين روز اميد مي رود كه بچه هاي در شكم هم از فضل خدا بي نصيب نمانند و سعيد شوند.
براي اين روز اعمالي ذكر شده است:
1- غسل كه مستحب است قبل از زوال انجام شود .
2- زيارت امام حسين عليه السلام ،
كه از هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد بالاتر است و احاديث، در كثرت فضيلت زيارت آن حضرت در اين روز متواتر است و اگر كسي توفيق يابد كه در اين روز در تحت قُبّه مقدّسه آن حضرت باشد ثوابش كمتر از كسي كه در عرفات است نيست.
3- بعد از نماز عصر پيش از آن كه مشغول به خواندن دعاهاي عرفه شود در زير آسمان دو ركعت نماز بجا آورد و نزد حق تعالي به گناهان خود اعتراف و اقرار كند تا به ثواب عرفات رستگار شود و گناهانش آمرزيده گردد. پس چون وقت زوال شد زير آسمان رَوَد و نماز ظهر و عصر را با ركوع و سجود نيكو به عمل آورد و چون فارغ شود دو ركعت نماز اقامه كند. در ركعت اوّل بعد از حمد، توحيد و در دوم بعد از حمد، قُل يا اَيُّهَا الْكافِروُنَ خوانده شود. و بعد از آن چهار ركعت نماز گزارد كه در هر ركعت بعد از حمد، توحيد پنجاه مرتبه بخواند. كه اين نماز، همان نماز حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام است .
4- شيخ كفعمي در مصباح فرموده مستحب است روزه روز عرفه براي كسي كه ضعف پيدا نكند و مانع دعا خواندن او نشود.
5- مستحب است غسل پيش از زوال و زيارت امام حسين عليه السلام در روز و شب عرفه .
6- تسبيحات حضرت رسول صَلَّي اللهِ عَلِيهِ وَ آله در روز عرفه
كه در ذيل مي آيد:
سُبْحانَ الَّذي فِي السَّمآءِ عَرْشُهُ سُبْحانَ الَّذي فِي الاَْرْضِ حُكْمُهُ
منزه است خدايي كه در آسمان است عرش او منزه است خدايي كه در زمين است فرمان و حكمش
سُبْحانَ الَّذي فِي الْقُبوُرِ قَضآؤُهُ سُبْحانَ الَّذي فِي الْبَحْرِ سَبيلُهُ
منزه است خدايي كه در گورها قضا و فرمانش جاري است منزه است خدايي كه در دريا راه دارد
سُبْحانَ الَّذي فِي النّارِ سُلْطانُهُ سُبْحانَ الَّذي فِي الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ
منزه است خدايي كه در آتش دوزخ سلطنتش موجود است منزه است خدايي كه در بهشت رحمت او است
سُبْحانَ الَّذي فِي الْقِيمَةِ عَدْلُهُ سُبْحانَ الَّذي رَفَعَ السَّمآءَ سُبْحانَ
منزه است خدايي كه در قيامت عدل و دادش برپا است منزه است خدايي كه آسمان را بالا برد منزه است خدايي
الَّذي بَسَطَ الاْرْضَ سُبْحانَ الَّذي لا مَلْجَاَ وَلا مَنْجا مِنْهُ اِلاّ اِلَيْهِ پس
كه زمين را گسترد منزه است خدايي كه ملجا و پناهي از او نيست جز بسوي خودش * *
بگو سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَلا اِلهَ اِلا اللّهُ وَاللّهُ اَكْبَرُ صد مرتبه و بخوان
منزه است خدا و حمد از آن خدا است و معبودي جز خدا نيست و خدا بزرگتر از توصيف است .
7- سوره توحيد صد مرتبه و آية الكرسي صد مرتبه و صلوات بر محمّد و آل محمّد صد مرتبه خوانده شود و دعاي ذيل خوانده شود:
لااِلهَاِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ يُحْيي وَ يُميتُ
معبودي جز خدا نيست يگانه اي كه شريك ندارد پادشاهي خاص او است و از آن او است حمد زنده كند و بميراند
وَيُميتُ وَيُحْيي وَهُوَ حَيُّ لا يَموُتُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَهُوَ عَلي كُلِّشَيْءٍ َقديرٌ
و بميراند و زنده كند و او است زنده اي كه نميرد هرچه خير است بدست او است و او بر هر چيز توانا است.
ده مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذي لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ وَ اَتوُبُ اِلَيْهِ
آمرزش خواهم از خدايي كه معبود بحقي جز او نيست كه زنده و پاينده است و بسويش توبه كنم
ده مرتبه يا اَللّهُ ده مرتبه يا رَحْمنُ ده مرتبه يا رَحيمُ ده مرتبه يا بَديعَ
اي خدا * اي بخشاينده * اي مهربان * اي پديدآرنده
السَّمواتِ وَالاْرْضِ يا ذَاالْجَلالِ وَالاِْكْرامِ ده مرتبه يا حَيُّ يا قَيُّومُ ده
آسمانها و زمين اي صاحب جلالت و بزرگواري * اي زنده و اي پاينده*
مرتبه يا حَنّانُ يا مَنّانُ ده مرتبه يا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ ده مرتبه امينَ ده مرتبه
اي پرعطا اي پرنعمت * اي كه معبودي جز تو نيست * اجابت كن *
8- ذكر صلوات از حضرت صادق عليه السلام
اَللّهُمَّ اِنّي اَسْئَلُكَ يا مَنْ هُوَ اَقْرَبُ اِلَيَّ مِنْ حَبْلِ الْوَريدِ يا
خدايا از تو خواهم اي كسي كه او نزديكتر است به من از رگ گردن اي
مَنْ يَحوُلُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ يا مَنْ هُوَ بِالْمَنْظَرِ الاَْعْلي وَبِالاُْفُقِ
كه حائل شود ميان انسان و دلش اي كه او در ديدگاه اعلي است و در افق
الْمُبينِ يا مَنْ هُوَ الرَّحْمنُ عَلَي الْعَرْشِ اسْتَوي يا مَنْ لَيْسَ كَمِثْلِهِ
آشكاري است اي كه او بخشاينده است و بر عرش استيلا دارد اي كه نيست مانندش
شَيْءٌ وَ هُوَ السَّميعُ الْبَصيرُ اَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ وَ الِ محمد
چيزي و او شنوا و بينا است از تو خواهم كه درود فرستي بر محمد و آل محمد .
و بخواه حاجت خود را كه برآورده خواهد شد انشاءالله تعالي پس بخوان اين صَلَوات را كه از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه هر كه بخواهد مسرور كند محمّد و آل محمّد را در صَلَوات بر ايشان بگويد:
اَللّهُمَّ يا اَجْوَدَ مَنْ اَعْطي وَ يا خَيْرَ
خدايا اي بخشنده ترين عطابخشان و اي بهترين
مَنْ سُئِلَ وَيا اَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِي
درخواست شدگان و اي مهربانترين كسي كه از او مهرباني جويند خدايا درود فرست بر محمد و آلش در
الاَْوَّلينَ وَصَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِي الاَّْخِرينَ وَصَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ
زمره پيشينيان و درود فرست بر محمد و آلش در زمره پسينيان و درود فرست بر محمد
و َآلِهِ فِي الْمَلاَءِ الاَْعْلي وَصَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِي الْمُرْسَلينَ
و آلش در ساكنين عالم بالا و درود فرست بر محمد و آلش در زمره مرسلين
اَللّهُمَّ اَعْطِ مُحَمَّداً وَآلَهُ الْوَسيلَةَ وَالْفَضيلَةَ وَالشَّرَفَ وَالرِّفْعَةَ
خدايا عطا كن به محمد و آلش مقام وسيله و فضيلت و شرف و رفعت
وَالدَّرَجَةَ الْكَبيرَةَ اَللّهُمَّ اِنّي آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّي اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ
و درجه بلند خدايا من ايمان آوردم به محمد صلي الله عليه و آله
وَلَمْ اَرَهُ فَلا تَحْرِمْني فِي الْقِيمَةِ رُؤْيَتَهُ وَارْزُقْني صُحْبَتَهُ وَ تَوَفَّني
با اينكه او را نديده ام پس در روز قيامت از ديدارش محرومم مفرما و مصاحبت و همنشيني او را روزيم فرما
عَلي مِلَّتِهِ وَاسْقِني مِنْ حَوْضِهِ مَشْرَباً رَوِيّاً سآئِغاً هَنَّيئاً لا اَظْمَاءُ
و بر كيش او بميرانم و بنوشانم از حوض او (حوض كوثر) نوشاندني سيراب و جانبخش و گوارا كه
بَعْدَهُ اَبَداً اِنَّكَ عَلي كُلِّشَيْءٍ قَديرٌ اَللّهُمَّ اِنّي آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّي
پس از آن هرگز تشنه نشوم كه براستي تو بر هرچيز توانايي خدايا من ايمان آورده ام به محمد صلي
اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَلَمْ اَرَهُ فَعَرَِّفْني فِي الْجِنانِ وَجْهَهُ اَللّهُمَّ بَلِّغْ مُحَمَّداً
الله عليه وآله و او را نديده ام پس در بهشت رويش را به من نشان ده خدايا برسان به محمد
صَلَّي اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ مِنّي تَحِيَّةً كَثيرَةً وَ سَلاماً .
صلي الله عليه و آله از جانب من تحيتي بسيار و سلامي .
9- دعاي ام داود خوانده شود .
10- اين تسبيح را كه ثواب آن بسيار است گفته شود:
سُبْحانَ اللّهِ قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ بَعْدَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ مَعَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ
منزه باد خدا پيش از هر كس و منزه باد خدا پس از هركس و منزه باد خدا با هركس و منزه باد
اللّهِ يَبْقي رَبُّنا ويَفْني كُلُّ اءَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبيحاً يَفْضُلُ تَسْبيحَ
خدا كه باقي ماند پروردگار ما و فاني شود هركس و منزه باد خدا تنزيهي كه فزوني گيرد بر تسبيح
الْمُسَبِّحينَ فَضْلاً كَثيراً قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبيحاً يَفْضُلُ
تسبيح گويان فزوني بسياري پيش از هركس و منزه باد خدا تنزيهي كه فزوني گيرد بر
تَسْبيحَ الْمُسَبِّحينَ فَضْلاً كَثيراً بَعْدَ كُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبيحاً
تسبيح تسبيح گويان فزوني بسياري پس از هركس و منزه باد خدا تنزيهي كه
يَفْضُلُ تَسْبيحَ الْمُسَبِّحينَ فَضْلاً كَثيراً مَعَ كُلِّ اَحَدٍ وَ سُبْحانَ اللّهِ تَسْبيحاً يَفْضُلُ تَسْبيحَ الْمُسَبِّحِينَ
فزوني گيرد بر تسبيح تسبيح گويان فزوني بسيار با هر كس ، و منزه باد خدا تنزيهي كه فزوني گيرد بر تسبيح تسبيح گويان
فَضْلاً كَثيراً لِرَبِّنَا الْباقي وَيَفْني كُلُّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبيحاً لا يُحْصي وَلا يُدْري وَلا يُنْسي وَلا
برتري بسياري براي پروردگار ما كه باقي ماند و جز او فاني شودهر كس و منزه باد خدا تنزيهي كه به شماره در نيايد و دانسته نشود و فراموش نگردد و
يَبْلي وَلا يَفْني وَلَيْسَ لَهُ مُنْتَهي وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبيحاً يَدوُمُ
كهنه نشود و فنا نپذيرد و انتهايي برايش نباشد و منزه باد خدا تنزيهي كه دوام داشته باشد
بِدَوامِهِ وَيَبْقي بِبَقآئِهِ في سِنِي الْعالَمينَ وَشُهوُرِ الدُّهوُرِ وَاَيّامِ
به دوام او و باقي ماند به بقاي او در طول سالهاي اين جهان و ساير جهانيان و ماههاي اين روزگار و هر روزگار و روزهاي
الدُّنْيا وَساعاتِ اللَّيْلِ وَالنَّهارِ وَسُبْحانَ اللّهِ اَبَدَ الاَْبَدِ وَمَعَ الاَْبَدِ مِمّا
دنيا و ساعات شب و روز و منزه باد خدا تا جاويدان است جاويد و همراه با جاويد بدانسان كه
لا يُحْصيهِ الْعَدَدُ وَلا يُفْنيهِ الاَْمَدُ وَلا يَقْطَعُهُ الاَْبَدُ و َتَبارَكَ اللّهُ
شماره اش نتوان كرد و زمان و مدت آنرا به فنا نكشاند و قطعش نكند ((هرگز)) و بزرگ است خدا
اَحْسَنُ الْخالِقينَ پس بگو: وَالْحَمْدُ لِلّهِ قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ وَالْحَمْدُ لِلّهِ بَعْدَ كُلِّ
بهترين آفريدگان * و ستايش خاص خدا است پيش از هركس و ستايش از آن او است پس از هر
اَحَدٍ تا آخر دعا لكن بجاي هر سُبْحانَاللّهِ الْحَمْدُلِلّهِ بگو و چون به اَحْسَنُ
كس * منزه است خدا و ستايش خاص خداست * بهترين
الْخالِقينَ رسيدي بگو: لا اِلهَ اِلا اللّهُ قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ تا به آخر بجاي سُبْحانَ اللّهِ
آفريدگان * معبودي نيست جز خدا پيش از هركس * منزه است خدا
لا اِلهَ اِلا اللّهُ مي گوئي و بعد از آن بگو: وَاللّهُ اَكْبَرُ قَبْلَ كُلِّ اَحَدٍ تا به آخر كه بجاي
جز او خدايي نيست * و خدا بزرگتر است از توصيف پيش از هر كس *
سُبْحانَ اللّهِ اَللّهُ اَكْبَرُ مي گوئي پس مي خواني دعاي : اَللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّاءَ وَتَهَيَّاءَ را كه
منزه است خدا و خدا بزرگتر است از توصيف
11- دعاي امام حسين عليه السلام در روز عرفه خوانده شود.
12- در آخر روز عرفه اين دعا خوانده شود :
يا رَبِّ اِنَّ ذُنُوبي لا تَضُرُّكَ وَاِنَّ مَغْفِرَتَكَ لي لا تَنْقُصُكَ فَاَعْطِني ما لا
پروردگارا همانا گناهان من زياني به تو نزند و محققاً آمرزش تو از من نقصاني به تو نرساند پس عطا كن به من
يَنْقُصُكَ وَاغْفِرْ لي ما لايَضُرُّكَ و ايضا بخوان : اَللّهُمَّ لا تَحْرِمْني خَيْرَ ما
آنچه را نقصانت نرساند و بيامرز برايم آنچه را زيانت نزند * خدايا محرومم مكن از آن خيري كه
عِنْدَكَ لِشَرِّ ما عِنْدي فَاِنْ اَنْتَ لَمْ تَرْحَمْني بِتَعَبي وَ نَصَبي فَلا
نزد تو است بخاطر آن شري كه در پيش من است پس اگر تو به رنج و خستگيم رحم نمي كني پس
تَحْرِمْني اَجْرَ الْمُصابِ عَلي مُصيبَتِهِ
محرومم مدار از پاداش مصيبت ديده اي بر مصيبتش .
13- دعاي مشلول خوانده شود.
منبع:
مفاتيح الجنان
بسيار عالي.از همگي التماس دعا دارم.
